भारतात विवाह प्रमाणपत्र कसे मिळवायचे?

विवाहाचे प्रमाणपत्र हे अधिकृत कागदपत्र आहे जे लग्नाच्या पुराव्यास पुष्टी देतात.

पत्नी / पतीसाठी व्हिसा मिळविण्यासाठी विवाहाचे प्रमाणपत्र उपयुक्त आहे. जेव्हा ठेवीदार किंवा इन्‍शुअरर नामनिर्देशनविना मरण पावला किंवा अन्यथा बँकेच्या ठेवींवर किंवा लाइफ इन्शुरन्स लाभाचा दावा करण्यास मदत होईल.

विवाह नोंदणी कायदे

भारतात विवाह २ कायद्यांतर्गत नोंदवले गेले आहेत.

1. हिंदू विवाह कायदा, 1955

2. विशेष विवाह कायदा, 1954

हिंदू विवाह कायदा फक्त हिंदू, बौद्ध, ब्रह्मा, पार्थना आणि आर्यसमाजांवर लागू आहे. हे मुस्लिम, ख्रिश्चन, पारशी किंवा ज्यू समुदायांना लागू नाही. परंतु हिंदू धार्मिक प्रथा पाळणा those्यांना हे लागू होते. हिंदु विवाह कायद्यात आधीच समर्पित विवाहाची नोंदणी करण्याची तरतूद आहे. हे रजिस्ट्रारकडे लग्नासाठी गांभीर्याने पाहण्याची तरतूद करत नाही.

विशेष विवाह कायदा धर्म, जात आणि भाषा विचारात न घेता सर्व नागरिकांना लागू आहे. स्पेशल मॅरेज अ‍ॅक्टमध्ये विवाहसोहळा तसेच विवाह अधिका-याने नोंदणी करण्याची तरतूद केली आहे.

तर या दोन्ही कायद्यांमध्ये विवाह प्रमाणपत्र मिळवण्याची प्रक्रिया आणि पात्रतेचे निकष बदलू शकतात.

पात्रता निकष

• वधूचे वय 21 वर्षे आणि वधूने 18 वर्षे पूर्ण केले असावेत.

• वधू किंवा वधू ज्याला लग्न करण्याची इच्छा असते त्यांनी विवाहित पत्नी / पती असू नये

• नवरा किंवा वधू जो मानसिक आजारामुळे लग्नासाठी स्वेच्छेने संमती देऊ शकत नाही तो विवाह करण्यास पात्र नाही

• जे लग्नासाठी संमती देण्यास सक्षम आहेत परंतु निःशंक मनामुळे मूल मिळवण्यास असमर्थ आहेत अशा लोकांचे विवाह पवित्र केले जाऊ शकत नाही किंवा नोंदणी देखील केली जाऊ शकत नाही

• वेडेपणाने ग्रस्त असलेले लोक लग्नाला समर्पण करण्यास अपात्र आहेत

• प्रतिबंधित नात्यातील पदवीधारक असलेले लोक लग्नासाठी अपात्र आहेत परंतु अशा व्यक्ती किंवा वधूच्या वडिलांच्या वंशावळी वयोगटातील वधू वधू अशा व्यक्तींवर राज्य करीत असलेल्या रीती किंवा उपयोगाच्या अनुषंगाने परवानगी असल्यास ते लग्न करू शकतात ( त्यांना सपिंद म्हणतात)

आवश्यक कागदपत्रे

• विल्हेड फॉर्ममध्ये वराचे व वधूचे नाव आणि पत्त्यासह भरलेल्या विवाहासाठी अर्ज, वधू-वरांची स्वाक्षरी, लग्नाच्या वेळी उपस्थित साक्षीदारांची स्वाक्षरी आणि त्यांची नावे व पत्त्यासह.

• वधू-वरांचा एकत्रित फोटो

• लग्न कार्ड

• एसएससी मार्क्स मेमो, पासपोर्टच्या प्रती, रहिवासी पुरावा यासारख्या जन्माच्या दाखल्याची तारीख विवाह रजिस्ट्रारकडे सादर करावी.

हिंदू विवाह कायद्यांतर्गत विवाह नोंदणी

हिंदू विवाह कायद्यांतर्गत विवाह विवाहानंतर कोणत्याही वेळी नोंदविला जाऊ शकतो. वेळ मर्यादा नाही. हिंदू विवाह अधिनियमांतर्गत विवाह नोंदणीसाठी खालील प्रक्रियेचे अनुसरण करा.

• विवाहासाठी असलेल्या पक्षांनी रजिस्ट्रारकडे अर्ज करावा लागेल ज्याच्या कार्यक्षेत्रात विवाह पवित्र आहे किंवा रजिस्ट्रारकडे ज्याच्या कार्यक्षेत्रात लग्नाचा एक पक्ष लग्नाच्या तारखेच्या आधीच्या किमान सहा महिन्यांपर्यंत राहतो.

• पती आणि पत्नी दोघांनीही सही केलेला अर्ज भरा.

• सर्व कागदपत्रांची पडताळणी अर्जाच्या तारखेला केली जाते आणि नियुक्तीसाठी एक दिवस निश्चित केला जातो आणि पक्षांना नोंदणीसाठी कळविला जातो.

• दोन्ही पक्षांना त्यांचे पालक किंवा पालक किंवा इतर साक्षीदारांसह कुलसचिवासमोर हजर रहावे लागेल.

• प्रमाणपत्र त्याच दिवशी दिले जाते.

विशेष विवाह कायद्यांतर्गत विवाह नोंदणी

• विहित शुल्कासह लग्नाच्या गांभीर्यासाठी नववधू आणि वधूने 30 दिवस आधीच्या लग्नाची सूचना दिली पाहिजे.

• नोटीस देण्यापूर्वी नववधू किंवा वरांनी लग्नाच्या अधिका याच्या हद्दीत 30 दिवसांपेक्षा कमी दिवस सतत काम केले असेल.

• नोटीस प्रसिद्ध झाल्यापासून एक महिन्याच्या मुदतीनंतर, कोणतेही आक्षेप न आल्यास लग्नाचे औचित्य साधले जाऊ शकते. इच्छित विवाहाच्या नोटिसच्या तारखेपासून 30 दिवसांच्या आत हरकती न मिळाल्यास वधू-वरांनी लग्नाच्या निवेदनासाठी तीन साक्षीदारांसह अशा सूचनेनंतर पुढील 60 दिवसांच्या आत मॅरेज ऑफिसर कडे हजर राहावे.

• अधिनियम व नियमांनुसार विहित केलेल्या कार्यपद्धतीनंतर विवाह अधिकारी विवाहास पवित्र मानतील.

• काही आक्षेप प्राप्त झाल्यास विवाह अधिका-यांना त्यांची चौकशी करुन लग्न ठरविणे किंवा नकार देण्याचा निर्णय घ्यावा लागेल.

• जर नोटीसच्या तारखेपासून 90 दिवसांच्या आत लग्नाला गांभीर्याने न ठरवले तर नव्याने नोटीस बजावावी लागेल.

• विवाह अधिकारी विहित नमुन्यात शपथ देतील आणि लग्नाचे गांभीर्य व लग्नाचे प्रमाणपत्र देतील.

• वधू आणि वर वधू आणि तीन साक्षीदार या घोषणेवर आणि लग्नाच्या प्रमाणपत्रात स्वाक्षरी करतील.

धार्मिक रीतीरिवाजांच्या कामगिरीनंतर विशेष विवाह कायद्यांतर्गत विवाह नोंदणी

जर लग्न आधीपासूनच धार्मिक प्रथेनुसार केले असेल तर विवाह अद्याप विशेष विवाह कायद्यान्वये नोंदविला जाऊ शकतो.

विहित नमुन्यात भरलेला अर्ज विवाहाच्या अधिका to्यास विहित शुल्कासह विशेष विवाह कायदा १ 4 44 च्या कलम १ अंतर्गत डुप्लीकेटमध्ये विहित नमुन्यात द्यावा. यात काही आक्षेप नसल्यास, विवाहित अधिकारी खालील अटींच्या अधीन असलेल्या 3 साक्षीदारांसह पती-पत्नीसह दिसल्यास 30 दिवसानंतर विवाह नोंदवेल:

• त्यांनी लग्न केले पाहिजे आणि तेव्हापासून एकत्र राहणे आवश्यक आहे

• लग्नाच्या वेळी त्यापैकी कोणालाही एकापेक्षा जास्त जिवंत पत्नी किंवा नवरा असू नये

• त्यापैकी कोणीही विवाह नोंदणीच्या वेळी मूर्ख किंवा वेडा असू नये

• नवरा-बायकोचे वय 21 वर्षे पूर्ण झाले असावे. कायद्याच्या अनुसूची 1 मध्ये वर्णन केलेल्या वर्जित संबंधांच्या डिग्रीच्या आत नसावेत

• विवाह नोंदणी अधिका-याच्या कार्यक्षेत्रात पती-पत्नीने 30 दिवसांपेक्षा कमी कालावधीसाठी जीवन जगले पाहिजे.

शुल्क

हिंदू विवाह अधिनियमांतर्गत अर्जासाठी फी रुपये Rs रुपये आणि प्रमाणित प्रतीचे शुल्क १० रुपये आहे. लग्नाच्या नोंदणीसाठी कोणतेही शुल्क निर्धारित केलेले नाही.

विशेष विवाह अधिनियमांतर्गत विवाहसोहळ्यासाठी शुल्क १० रुपये आहे, कार्यालयाव्यतिरिक्त इतर ठिकाणी पूवीर्करणासाठी १ Rs रुपये अतिरिक्त आहेत. इच्छित विवाहाच्या सूचनेसाठी फी Rs रुपये आहे. लग्नाच्या प्रमाणपत्राच्या प्रमाणित प्रतीचे शुल्क २ रुपये आहे.