भारतात आपले नाव कायदेशीररित्या कसे बदलावे?

आपले नाव बदलण्याची अनेक कारणे आहेत जसे की

• आरंभिक गहाळ आहे किंवा विस्तारित नाही

• मधले किंवा आडनाव गहाळ आहे.

• शाळा किंवा महाविद्यालयांमध्ये देण्यात आलेल्या प्रमाणपत्रात नाव वेगळे आहे.

• ओळखीच्या कागदपत्रांमध्ये नाव वेगळे आहे.

• चुकून किंवा स्थानिक भाषेमधून इंग्रजीमध्ये भाषांतर करताना नाव चुकीचे लिहिले जाते.

• स्त्रियांसाठी लग्नानंतर नाव बदलणे.

• एखाद्या महिलेच्या पुनर्विवाहानंतर घटस्फोटा नंतर नाव बदलणे.

• जन्म प्रमाणपत्र आणि शाळा सोडल्याचा दाखला, खासकरुन पासपोर्टसाठी नाव बदलणे.

• जुन्या नावाच्या स्पेलिंग चुकांमुळे नाव बदलणे.

• दत्तक घेतल्यास मुलाचे नाव बदलणे.

• अंकशास्त्र किंवा ज्योतिषशास्त्रामुळे नाव बदलणे.

• धर्मात बदल झाल्यास नावात बदल.

• व्यवसाय बदलण्यासाठी नावाचा बदल (चित्रपटांप्रमाणे).

• वैयक्तिक फॅन्सीसाठी नाव बदलणे.

• अल्पवयीन मुलाचे नाव बदलणे.

प्रक्रिया

आपले नाव बदलण्याची अनेक कारणे असली तरीही, आपले नाव बदलण्याच्या प्रक्रियेमध्ये पुढील 3 चरणांचा समावेश आहे.

• नाव बदलण्यासाठी प्रतिज्ञापत्र तयार करा.

• आपले नाव बदलण्याबद्दल वृत्तपत्रात प्रकाशित करा.

• राज्य राजपत्रात त्यास सूचित करा.

• आपले नाव बदलण्यासाठी प्रत्येक चरण सूचनांचे तपशील खाली दिले आहेत.

प्रतिज्ञापत्र सादर

नाव बदलण्याची आवश्यकता का आहे हे स्पष्ट करणारे प्रतिज्ञापत्र करणे आवश्यक आहे. हे तपशील प्रतिज्ञापत्रात समाविष्ट करणे आवश्यक आहे.

1. अर्जदाराचे पूर्ण नाव

2. वडिलांचे नाव किंवा पतीचे नाव (विवाहित महिलांच्या बाबतीत)

3. पूर्ण निवासी पत्ता.

4. प्रतिज्ञापत्रात दिलेली तथ्ये सत्य व बरोबर आहेत असे नमूद करणारे निवेदन

अर्जदाराने शपथपत्रात सही करावी व ते नोटरी किंवा न्यायदंडाधिकारी किंवा ओथ आयुक्त यांनी साक्षांकित करावे.

वर्तमानपत्र प्रकाशन

प्रतिज्ञापत्र नोटरीकरणानंतर, आपल्या नावाचा बदल दोन स्थानिक वृत्तपत्रांमध्ये प्रकाशित करणे आवश्यक आहे.

• एक वर्गीकृत राज्याच्या स्थानिक अधिकृत भाषेत दररोजच्या बातमीमध्ये असावे.

• दुसरे वर्गीकृत स्थानिक इंग्रजी वृत्तपत्रात प्रकाशित केले जावे.

आपले नाव अद्यतनित करण्यासाठी आपण वृत्तपत्र कार्यालयाशी संपर्क साधू शकता. त्यांच्याकडे सामान्यत: बदलांच्या जाहिरातींचे नाव देण्यास समर्पित विशेष विभाग असतो आणि त्या स्वरूपात आपल्याला सल्ला देऊ शकतात.

राजपत्र अधिसूचना

सरकारी कर्मचार्‍यांसाठी राजपत्र प्रकाशन अनिवार्य असून इतरांसाठी पर्यायी आहे. तथापि, आपल्याला विविध प्रमाणपत्रे आणि आयडी कार्डमध्ये आपले नाव अद्यतनित करण्याची आवश्यकता असल्यास ते आपल्यास राजपत्रातील एक प्रत विचारू शकतात.

तर आपल्याला आपले नाव बदल राजपत्रात प्रकाशित करण्याची आवश्यकता आहे. आपण शासकीय संचालक कार्यालयाकडे जाऊ शकता. त्यासाठी आपल्या राज्यात दाबा. राज्य राजपत्रात आपले नाव प्रकाशित करण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत.

• अर्जदाराची विधिवत स्वाक्षरी आणि ज्युडिशियल मॅजिस्ट्रेट / नोटरी यांनी साक्षांकित केलेले प्रतिज्ञापत्र

• मूळ वर्तमानपत्र ज्यामध्ये नाव बदलण्याची जाहिरात दिली जाते.

• अर्जदाराच्या स्वाक्षर्‍या आणि दोन साक्षीदारांसह लिहिलेले प्रोफार्मा (संगणकावर टाइप केलेले असावे व हस्तलिखित असावे)

• ए सी.डी. (कॉम्पॅक्ट डिस्क) ज्यात एमएस वर्ड स्वरूपनात अनुप्रयोगाची सॉफ्ट कॉपी (टाइप केलेली सामग्री, स्कॅन केलेली कॉपी नव्हे) आहे. अर्जदाराच्या स्वाक्षरीच्या ठिकाणी, अर्जदाराचे जुने नाव द्यावे लागेल आणि साक्षीदारांचा तपशील समाविष्ट करण्याची आवश्यकता नाही.

• प्रमाणपत्र ज्यामध्ये अर्जदाराने असे घोषित केले आहे की सॉफ्ट कॉपी आणि हार्ड कॉपी दोन्हीमध्ये समाविष्ट असलेली सामग्री समान आहे. अर्जदाराने प्रमाणपत्रात विधिवत सही करावी.

• अर्जदाराने स्वत: ची साक्षांकित केलेली दोन पासपोर्ट आकाराची छायाचित्रे.

• अर्जदाराने स्वत: ची ओळख पटवून घेतलेल्या वैध आयडी प्रमाणपत्राची छायाप्रत

• प्राधिकरणानुसार आवश्यक फीसह निवेदन पत्र

शुल्क

आपले नाव बदलण्यासाठी आपल्यास सुमारे 3000 रुपये खर्च करावे लागतील. त्यात समाविष्ट काही शुल्का खाली दिल्या आहेत.

प्रतिज्ञापत्र - आयआरआर 20 मुद्रांक कागद

नोटरी शुल्क - 200 रुपये

सीडी - INR 50

वृत्तपत्र - INR 750

राजपत्र अधिसूचना - INR 1500

अर्ज

• दत्तक घेतल्यास मुलाचे नाव बदलणे - मार्गदर्शक तत्त्वे आणि प्रतिज्ञापत्र

• अल्पवयीन व्यक्तीचे नाव बदलणे - मार्गदर्शक तत्त्वे आणि प्रतिज्ञापत्र

• धर्म बदलल्यामुळे नावाचा बदल - मार्गदर्शक तत्त्वे आणि प्रतिज्ञापत्र

• प्रौढ व्यक्तीचे नाव बदलणे - मार्गदर्शक तत्त्वे आणि प्रतिज्ञापत्र

• पुनर्विवाहानंतर मुलांचे वडिलांचे नाव बदलणे - मार्गदर्शक तत्त्वे आणि प्रतिज्ञापत्र

• नाव बदलण्यासाठी विनंती - जाहीर सूचना